ครรภ์เป็นพิษ
"ครรภ์เป็นพิษ" เป็นภาวะแทรกซ้อนในระหว่างการตั้งครรภ์ที่ค่อนข้างอันตรายทีเดียวนะครับ จากสถิติในบ้านเรา สาเหตุที่ทำให้มีการเสียชีวิตของมารดาจากการตั้งครรภ์และการคลอดก็มี การตกเลือด ครรภ์เป็นพิษ แล้วก็การติดเชื้อนี่แหละครับ
ในสมัยก่อนที่การแพทย์ยังไม่เจริญ คนไทยเราก็ยังต้องคลอดกับหมอตำแยอยู่ ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้ก็มากกว่าในปัจจุบันเยอะ สูตินรีแพทย์คนแรกที่เข้ามาในประเทศไทยก็สมัยรัชกาลที่ 5 โน่น เวลาผ่านไป การแพทย์บ้านเราเจริญรดหน้าไปมาก ทุกวันนี้การแพทย์เราจะเป็นรองก็แค่ญี่ปุ่นเท่านั้น…
ครรภ์เป็นพิษก็คืออาการที่ร่างกายของคุณแม่กำลังมีปฏิกิริยาบ่งบอกว่าร่างกายของคุณแม่เหนื่อยล้า
ทนรับภาระของการตั้งครรภ์ต่อไปไม่ไหวแล้ว ถ้าเปรียบเทียบง่ายๆ
ก็เหมือนเอารถสามล้อเครื่องคันเล็กๆ ไปบรรทุกข้าวสาร 20 กระสอบวิ่งขึ้นเขาใหญ่ทำนองนั้น
รถมันไม่มีแรงพอที่จะวิ่งไปได้ แต่ต้องจำทนแบกบรรทุกไปสุดความสามารถ
ถ้าไปไม่ไหวเครื่องมันก็พัง ลูกสูบหลุดกระจายเป็นชิ้นๆ ... หมอก็เปรียบเสมือนช่างที่ต้องคอยดูแลให้รถคันน้อยนี้วิ่งไปให้ใกล้จุดหมายมากที่สุด
โดยเครื่องไม่พังนั่นแหละครับ
แบบไหนเรียก " ครรภ์เป็นพิษ "
ครรภ์เป็นพิษก็คือ ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นในระหว่างการตั้งครรภ์ โดยจะมีความดันโลหิตสูง ซึ่งต้องสูงมากกว่า 140/90 ร่วมกับมีอาการบวมหรือตรวจพบมีไข่ขาวออกมาในปัสสาวะ เวลาคุณแม่ไปตรวจครรภ์ที่โรงพยาบาล จะเห็นว่าต้องวัดความดัน ชั่งน้ำหนัก แล้วก็ตรวจปัสสาวะ คุณแม่บางคนฝากครรภ์จนคลอดไปแล้ว สองท้องสามท้องบางทียังไม่รู้เลยว่าตรวจปัสสาวะไปทำไม คุณหมอจะเอาปัสสาวะนี้ไปตรวจหาน้ำตาล และไข่ขาวที่เล็ดลอดจากการกรองของไต เป็นการตรวจคร่าวๆ หากมีปัญหาก็ต้องตรวจละเอียดต่อไป ระบบการตรวจฝากครรภ์ในปัจจุบันก็ช่วยให้หมอสามารถตรวจพบคุณแม่ที่เริ่มเป็นครรภ์พิษ และสามารถให้การดูแลรักษาได้ตั้งแต่เมื่ออาการยังไม่มาก โดยมีเป้าหมายอย่างเดียวก็คือ "ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัย" แค่นี้ก็พอใจแล้ว
ยิ่งแก่ ยิ่งเสี่ยงนะ
ภาวะครรภ์เป็นพิษชอบเกิดกับคุณแม่ท้องแรกมากกว่าคุณแม่ลูกดกทั้งหลาย ยิ่งถ้าอายุน้อยตั้งครรภ์ตั้งแต่วัยรุ่น หรืออายุมากไป ประเภทแก่แล้วยังมีไฟ ก็ยิ่งมีโอกาสเกิดครรภ์เป็นพิษมากกว่าคุณแม่วัยสาวทั้งหลาย
ถ้าคุณแม่อายุมากกว่า 40 ปี จะมีโอกาสเกิดครรภ์เป็นพิษมากกว่าสาวๆ3 เท่าเลยทีเดียว ... รู้อย่างนี้แล้ว คนที่เล่นตัว หรือดูใจกันอยู่นานก็น่าจะตกลงปลงใจ รีบๆ
มีลูกกันตั้งแต่สาวๆ ดีกว่านะครับ จะได้ไม่ลำบาก เสี่ยงต่อการเกิดครรภ์เป็นพิษทีหลัง
ครรภ์เป็นพิษพบได้ประมาณ 5
เปอร์เซ็นต์ของคนท้องทั้งหมด
แต่ก็เป็นที่น่าสังเกตุครับว่า คนที่จะเป็นครรภ์เป็นพิษมักมีลักษณะเฉพาะบางอย่าง จะเรียกว่าหุ่นมันให้ก็ได้นะ ดูปั๊บรู้เลยว่า มีโอกาสเกิดเรื่องแน่...
1. คุณแม่ที่ว่านี้มักจะตัวป้อมๆ เตี้ยๆ หน่อย แปลกเหมือนกันว่าถ้าตัวสูงใหญ่ อ้วน ไม่เคยเป็นครรภ์เป็นพิษเท่าตัวป้อมเตี้ย อ้วน
2. รูปร่างจะดูค่อนไปทางรูปร่างเหมือนผู้ชายมากกว่าที่จะทรวดทรงอ้อนแอ้น
3. ขนมักจะดก หน้ากางๆ
อย่าเพิ่งไปนึกถึงผีเสื้อสมุทรนะ คนที่รูปร่างแบบนี้ที่สวยๆ ก็มี
พอเจอคุณแม่มาตรวจฝากครรภ์หุ่นแบบนี้ หมอสูติฯ
โดยมากจะรู้สึกเองเลยล่ะครับว่าหุ่นมันให้ !
แล้วก็แปลกอีกล่ะครับที่โรคนี้ชอบเกิดกับคนเบี้ยน้อยหอยน้อย
เขาว่ากันว่า คนกลุ่มนี้ต้องทำงานหนักกว่า อาหารการกินไม่ครบถ้วนบริบูรณ์
ตามที่ร่างกายต้องการ ส่วนคนเบี้ยมากหอยมาก
นั่งกินนอนกินไม่ค่อยเป็นครรภ์พิษหรอกครับ ทั้งๆ ที่คุณแม่ที่นั่งกิน
นอนกินมักจะอ้วนกว่า น้ำหนักขึ้นมากกว่าด้วยซ้ำไป
ครรภ์เป็นพิษเพราะ " ภูมิแพ้?? "
ถ้ามีคนมาถามผมว่า ครรภ์เป็นพิษเป็นเพราะอะไร
ผมก็คงต้องตอบหน้าตาเฉยว่า…ไม่รู้ ? เพราะทุกวันนี้ก็ยังไม่รู้สาเหตุจริงๆ
จังๆ กันสักที จะมีก็แต่สมมติฐานกันเท่านั้น ทั้งหมอ
นักวิทยาศาสตร์ทั้งหลายต่างก็ค้นคว้าวิจัยกัน คนโน้นว่างอย่างโน้น
คนนี้ว่าอย่างนี้ แถมบางคนยังว่า อาจเกิดจากสนามแม่เหล็กโลกด้วยแน่ะ !
ที่เขาว่าอย่างนี้เพราะภาวะครรภ์เป็นพิษที่ว่าน่ะ
มักเกิดเฉพาะแถวเส้นศูนย์สูตรเท่านั้น ตั้งแต่เมดิเตอร์เรเนียน อาหรับ อินเดีย
พม่า ไทย ลาว เขมร เวียดนาม อินโดนีเซีย ขั้วโลกใต้ไม่เป็นโรคนี้กันหรอก
แบบนี้ถ้าจับคุณแม่ที่เป็นครรภ์พิษ ที่เมืองไทยขึ้นเครื่องส่งไปอยู่ขั้วโลกจะหายหรือเปล่าก็ไม่รู้นะ
แต่เดี๋ยวนี้ไม่มีใครเชื่อเรื่องสนามแม่เหล็กโลกไร้สาระกันแล้ว ทฤษฎีที่ค้นคว้าวิจัยกันมาใหม่ๆ มีความน่าเชื่อถือกว่ากันเยอะ ที่เป็นที่ยอมรับกันในตอนนี้เห็นจะเป็นสาเหตุที่เกิดจาก "ภูมิแพ้" คนเราบางคนก็แพ้ฝุ่น บางคนแพ้ละอองเกสรดอกไม้ บางคนแพ้ยา
แต่ในคุณแม่ที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ จะเกิดจากการแพ้ต่อรกที่ฝังตัวอยู่ในมดลูก
ก่อนหน้านี้ร่างกายเราไม่รู้จักรกมาก่อนเลย พอตั้งครรภ์ก็มีรกเกิดขึ้นอยู่ภายในมดลูก
รกมีเนื้อเยื่อที่ไม่เหมือนกันของแม่ เนื่องจากรก
และตัวอ่อนเกิดจากไข่จากแม่และสเปิร์มจากพ่อมาผสมกัน รกก็เลยกลายเป็นสิ่งแปลกปลอมที่เกิดขึ้นใหม่ ... ถ้าเราแพ้ฝุ่น แพ้ละอองเกสรดอกไม้ เราก็แค่หลีกเลี่ยงอย่าไปเข้าใกล้มัน
แต่นี่รกมันอยู่ในท้อง เอาออกไปทิ้งไหนก็ไม่ได้เพราะลูกยังต้องใช้รกในการเจริญเติบโตอีกนาน เลยทำให้ปฏิกิริยาภูมิแพ้นี้รุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ
ผลพวงจากปฏิกิริยาภูมิแพ้ เซลล์ก็จะหลั่งสารภูมิแพ้ออกมา แล้วทำให้เกิดปัญหาต่อระบบหลอดเลือด
ระบบการทำงานของไต ทำให้น้ำรั่วออกจากหลอดเลือดเข้าไปแทรกซึมตามเนื้อเยื่อต่างๆ
ทำให้เกิดอาการบวมน้ำตามมา ไตไม่สามารถกักเก็บโปรตีนไว้ในกระแสเลือดได้
เลยมีไข่ขาวรั่วออกมาในปัสสาวะ เส้นเลือดต่างๆ มีการหดเกร็งตัวมากกว่าปกติ
เลยทำให้เกิดความดันโลหิตสูง ที่จริงกลไกต่างๆ ที่เกิดขึ้นมันซับซ้อน กว่านี้เยอะ
แต่บอกกันคร่าวๆ แค่นี้ก่อน จะได้เข้าใจกันง่ายหน่อยนะครับ
เมื่อเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษแล้ว
คุณหมอคงไม่ปล่อยให้กลับบ้านหรอกครับ จับนอนโรงพยาบาลสถานเดียว เพราะภาวะครรภ์เป็นพิษเป็นภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง มีอาการชัก หมดสติ โคม่าได้ ซึ่งถ้าหากไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกต้อง
อาจมีอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ ดังนั้นถ้าหากหมอบอกว่าต้องนอนโรงพยาบาล ก็อย่าดื้อนะครับ...
ถ้านอนในโรงพยาบาลแล้วควบคุมภาวะความดันสูงได้ ก็จะรอเพื่อให้เด็กในครรภ์ แข็งแรงสมบูรณ์เ้พียงพอที่จะคลอดออกมาได้เสียก่อน
แต่ถ้าความดันสูงมากจนอาจจะเป็นอันตรายต่อตัวแม่ ก็ต้องให้คลอด
ไม่ว่าลูกจะครบกำหนดหรือไม่ คือต้องคิดถึงแม่เป็นสำคัญ ถ้ายื้ออยู่นาน
เดี๋ยวช่วยไม่ได้ทั้งแม่ทั้งลูก กลุ้มใจกันเปล่าๆ
…ยอมคลอดแล้วเอามาเลี้ยงข้างนอกดีกว่าครับ
ภาวะครรภ์เป็นพิษจะหายไปอย่างรวดเร็ว
ถ้าคลอดออกมาเรียบร้อยแล้ว อาการบวมจะยุบหายหมดใน 7 วัน
เหลือแต่ความอ้วนที่สะสมมาตลอดในช่วงที่ท้อง …อันนี้คงต้องใช้เวลาลดกันเองนะครับ ส่วนความดันที่สูงปรี๊ดก็จะลดลงมาเป็นปกติภายใน 6 สัปดาห์หลังคลอด
หมอ…ผู้ช่วยอันดับหนึ่ง
ภาวะครรภ์เป็นพิษ เป็นโรคเป็นภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นมาเอง
บางครั้งไม่ว่าจะดูแลตัวเองดีอย่างไรมันก็เป็นของมันขึ้นมาเองจนได้
เหมือนฟ้าลิขิตให้มันต้องเป็นทำนองนั้น ดังนั้นการตรวจฝากครรภ์อย่างสม่ำเสมอ
ปฏิบัติตัวตามคุณหมอสั่งอย่างเคร่งครัด หากมีอะไรผิดปกติ หรือสงสัยก็อย่ารอช้า
รีบติดต่อคุณหมอทันที หากมีความผิดปกติเกิดขึ้น ก็จะได้ดูแลรักษาตั้งแต่เป็นน้อยๆ วางแผนการักษาดีดี ความคุมความดันเลือดให้ดี หาจังหวะเวลาในการคลอดที่เหมาะสม ไม่เร็วไม่ช้าเกินไป แค่นี้คุณแม่ที่เป็นครรภ์เป็นพิษก็จะผ่านพ้นภาวะนี้ไปได้ด้วยดี
แต่หากคุณแม่ไม่ได้ตระหนักรู่้ ไปหาคุณหมอช้าเกินไป
ภาวะครรภ์เป็นพิษก็อาจมีอาการรุนแรงมากแล้ว มีภาวะแทรกซ้อนมากขึ้น การรักษาก็อาจลำบากมากขึ้น ความเสี่ยงต่อตัวแม่และลูกก็จะมากขึ้นด้วย ต้องอยู่โรงพยาบาลนานขึ้นกว่าจะได้กลับบ้าน
…
กันไว้ดีกว่าแก้ แน่ แน่!
ครรภ์เป็นพิษเป็นภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นไม่บ่อย
แต่หากเป็นขึ้นมาแล้วก็แย่เหมือนกัน
การดูแลตัวเองไม่ให้เกิดภาวะนี้ก็นับเป็นวิธีที่ดีที่สุดที่ทำได้
1. คุณแม่ควรรับประทานอาหารให้มีประโยชน์ คุณค่ามากที่สุด
2. น้ำหนักควรขึ้นตามเกณฑ์ ถ้าขึ้นเดือนละ 2 กิโลฯ ถือว่าปกติ แต่ถ้าขึ้นเดือนละ 5 กิโลฯ ก็ต้องระวังตัวไว้ให้ดี
3. ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่เค็มจัดหรือมีเกลือเยอะๆ ถึงแม้ว่าทางการแพทย์ พบว่าการงดเค็มไม่ช่วยลดความรุนแรงของโรค แต่ก็ยังดีกว่าไม่งดเค็มเลยนะครับ
4. พักผ่อนนอนหลับให้เพียงพอ
5. อย่าทำอะไรให้เหนื่อยมากเกินไป ถ้าเหนื่อยมากๆ แล้วยังฝืนทำ ร่างกายคุณแม่ก็รับไม่ไหวเหมือนกัน
6.
คุณแม่ควรได้รับการตรวจฝากครรภ์อย่างสม่ำเสมอ ห้ามเบี้ยวเด็ดขาด
หากตรวจเจอไข่ขาวออกมาในปัสสาวะหรือเริ่มมีความดันโลหิตสูง คุณหมอก็จะนัดตรวจถี่ยิบเลยล่ะครับ
ยังไงก็ขออวยพรกันไว้ก่อนนะครับว่า ขอให้คุณแม่ทุกคนตั้งครรภ์ได้อย่างปลอดภัย ปราศจากภาวะแทรกซ้อนใดๆ โดยเฉพาะ "ครรภ์เป็นพิษ" นี่ อย่าได้เป็นเลยนะครับ/.
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น